Witek Długosz urodził się w Poznaniu, pod koniec czerwca 1956 roku, kiedy ojciec - inżynier w Zakładach Cegielskiego uczestniczył w strajku. Matka i brat bliźniak zmarli po porodzie. Witek wraz z ojcem przeniósł się do Łodzi, gdzie zamieszkał u ciotki - komunistki z przedwojennym stażem. Tu Witek chodził do szkoły, zdał maturę, rozpoczął studia medyczne. Z okresu dzieciństwa utkwiły mu w pamięci zdawkowe uwagi ojca o zmarłej matce, pożegnanie przyjaciela emigrującego wraz z rodziną do Danii, bójka z nauczycielem, która - ku uciesze ojca - wykluczyła chłopca z kręgu prymusów, pierwsza miłość do Czuszki, koleżanki z klasy. Kiedy był na trzecim roku, ojciec zmarł. Ostatnie słowa, które skierował do syna, brzmiały: "nic nie musisz". Wkrótce po pogrzebie Witek złożył w dziekanacie podanie o urlop, zdecydował się na wyjazd do Warszawy.
Witek w pośpiechu przepycha się do kasy, wykupuje bilet, wybiega na peron, wskakuje do pędzącego pociągu. Na korytarzu zaczepia go Werner. Jeszcze tego samego dnia Witek poznaje historię starego komunisty, skazanego niegdyś za odchylenie prawicowe. Po wyjściu z więzienia Werner nie powrócił już do pracy w aparacie, lecz nie stracił wiary w idee komunizmu i słuszność polityki partii, więcej - starał się swym entuzjazmem zarażać młodych, także Witka. Przed dłuższym wyjazdem za granicę poleca chłopaka swemu przyjacielowi Adamowi. Pod czujnym okiem wysokiego funkcjonariusza partyjnego Witek rozpoczyna pracę w organizacji młodzieżowej. W objętym patronatem organizacji zakładzie dla narkomanów wybucha bunt pensjonariuszy. Witek zostaje wysłany tam dla zażegnania sporu. Jego interwencja okazuje się skuteczna. Adam chwali jego postawę, ale i wskazuje na błędy: jako osoba publiczna przyznał rację zbuntowanym. Mimo to sugeruje wybór Witka do władz organizacji. Witek ponownie spotyka Czuszkę. Widzieli się półtora roku temu, ale wtedy dziewczyna, dowiedziawszy się o rodzaju działalności Witka, zerwała kontakt. Teraz wyznają sobie miłość. Czuszka zwierza się ze swych najintymniejszych problemów, wtajemnicza go nawet w swój udział w kolportażu nielegalnych wydawnictw. Chłopak opowiada o tym Adamowi, co staje się przyczyną aresztowania dziewczyny. Witek publicznie policzkuje działacza i postanawia zerwać wszelkie związki z organizacją. Wyprowadza się od Wernera, ale zwolniona z aresztu Czuszka nie chce nawet go wysłuchać. Dołącza więc do grupy aktywistów młodzieżowych, z którą ma wyjechać do Francji. Wyjazd zostaje odwołany - jest lipiec 1980 roku, w kraju wrze, aktywiści potrzebni są w terenie...